Najważniejsze informacje
o życiu i pracy w Holandii
w pytaniach i odpowiedziach
- Wszystko w jednym miejscu w języku polskim
- Jak załatwić sprawy krok po kroku, również przez internet
- Linki do holenderski stron z informacjami
- Kalendarz z najważniejszymi terminami
Dostępne tematy
W pytaniach i odpowiedziach
Najczęściej zadawane pytania
Oto najczęściej zadawane pytania na temat życia i pracy w Holandii
To jak starać się o urlop macierzyński i zasiłek macierzyński w Holandii, zależy od twojej sytuacji.
Jesteś zatrudniona
Jeśli pracujesz i jesteś w ciąży, poinformuj o tym swojego pracodawcę. Zrób to nie później niż 3 tygodnie przed planowaną pójściem na urlop macierzyński. Najlepiej zgłosić to jak najwcześniej. Dzięki temu Ty i Twój pracodawca nadal będziecie mieli czas na uzgodnienie szczegółów Twojej nieobecności.
Twój pracodawca może poprosić cię o zwangerschapsverklaring. Jest to oświadczenie Twojego lekarza rodzinnego, ginekologa lub położnej stwierdzające, że jesteś w ciąży i kiedy przypada termin porodu. Zachowaj to oświadczenie w swojej administracji. W razie kontroli, UWV może o nie poprosić do 1 roku od daty zakończenia zasiłku macierzyńskiego.
Twój pracodawca w twoim imieniu złoży wniosek o zasiłek macierzyński (WAZO-uitkering) w UWV w Holandii. Zrobi to maksymalnie na 4 i minimum 2 tygodnie przed datą rozpoczęcia Twojego urlopu macierzyńskiego. Możesz uzgodnić z pracodawcą, komu będzie wypłacane świadczenie. Zazwyczaj zasiłek jest wypłacany przez UWV pracodawcy, a ten dalej wypłaca ci pensję. Czasami wygodniej jest, jeśli UWV przekaże świadczenie bezpośrednio Tobie. Na przykład, jeśli Twoje zatrudnienie zakończy się w trakcie Twojego urlopu macierzyńskiego. Wtedy UWV wypłaca zasiłek raz w tygodniu bezpośrednio na Twoje konto.
Pobierasz zasiłek z UWV
Jeśli jesteś w ciąży i pobierasz zasiłek dla bezrobotnych (WW-uitkering), zasiłek chorobowy (Ziektewet-uitkering) lub loongerelateerde uitkering (WGA) masz prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego w Holandii. Dotyczy to również następujących sytuacji:
- Jesteś dobrowolnie ubezpieczona na mocy ustawy o zasiłkach chorobowych;
- Termin porodu przypada w ciągu 10 tygodni od zakończenia pobierania zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku chorobowego;
- Twoja umowa o pracę tymczasową wygasa, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zostaniesz zwolniona, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia;
- Zwalniasz się z pracy, a termin porodu przy pada w ciągu 10 tygodni od zakończenia zatrudnienia.
Jeżeli pobierasz zasiłek WAO, Wajong, IVA, dodatek do wynagrodzenia lub świadczenie uzupełniające (WGA), Twoje świadczenie będzie kontynuowane na normalnych zasadach. Nie będziesz wówczas otrzymywać oddzielnego zasiłku macierzyńskiego.
To, jak starać się o urlop i zasiłek macierzyński w Holandii w UWV, zależy od rodzaju świadczenia, które pobierasz:
- zasiłek dla bezrobotnych:
Wniosek o zasiłek macierzyński możesz złożyć przez Mijn UWV.
- inne świadczenie:
O wniosek o zasiłek macierzyński w Holandii można ubiegać się wyłącznie telefonicznie (UWV Telefoon Werknemers), od 4 tygodnia przed pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego. W trakcie rozmowy należy poprosić o formularz 'Aanvraag WAZO-uitkering’, w którym należy podać termin porodu i dzień rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego. Następnie należy go wysłać do UWV. Nie trzeba wysyłać zaświadczenia o ciąży (zwangerschapsverklaring). Należy jednak je zachować w razie kontroli UWV do 1 roku po zakończeniu wypłaty świadczenia.
Prowadzisz własną działalność gospodarczą
O świadczenie ZEZ możesz poprosić przez Mijn UWV w zakładce Zwangerschapsuitkering, poprzez podanie wymaganych informacji. Wniosek złóż nie później niż 2 tygodnie przed urlopem macierzyńskim. Możesz również złożyć wniosek do 1 roku wstecz. Wówczas możesz otrzymać niższe świadczenie.
Status wniosku możesz sprawdzić na stronie Mijn UWV. Znajdziesz tam między innymi:
- datę, kiedy UWV otrzymało wniosek o zasiłek;
- przewidywany termin, w którym UWV poinformuje Cię, czy otrzymasz zasiłek macierzyński;
- przewidywaną datę rozpoczęcia świadczenia.
W ciągu 4 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego otrzymasz pismo od UWV z decyzją o przyznaniu świadczenia. Twój pracodawca otrzyma kopię tego dokumentu. Pamiętaj, że od momentu złożenia wniosku o świadczenia z UWV masz szereg obowiązków.
To rząd holenderski określa co obejmuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii czyli Basisverzkering. Jest to obowiązkowe podstawowe ubezpieczenie od kosztów leczenia. Do podstawowego pakietu należą między innymi:
- wizyta u lekarza rodzinnego
- dentysta dla dzieci do ukończenia 18 roku życia
- wizyta u specjalisty
- pobyt w szpitalu
- przejazd karetką pogotowia
- większość lekarstw
- badanie krwi
- ochrona zdrowia psychicznego
- niektóre zabiegi fizjoterapeutyczne
- porada dietetyka
- opieka okołoporodowa
Więcej informacje o tym, co obejmuje podstawowe ubezpieczenie zdrowotne w Holandii oraz czy musisz płacić tak zwane eigen risico i eigen bijdrage znajdziesz na stronie rijksoverheid.nl.
Ubezpieczyciel jest prawnie zobowiązany do przyjęcia cię do ubezpieczenia podstawowego, niezależnie od twojego wieku oraz stanu zdrowia. Ubezpieczyciel ma jednak prawo odmówić ci zawarcia dodatkowego ubezpieczenia.
Wszystkie podstawowe polisy ubezpieczeniowe obejmują taką samą opiekę medyczną niezależnie od wybranej firmy ubezpieczeniowej. Istnieją jednak różnice, na które warto zwrócić uwagę wykupując takie ubezpieczenie. Sprawdź między innymi:
Wysokość składki miesięcznej,
Czy możesz wybrać lekarza, do którego chcesz się udać.
Jeśli oprócz podstawowej opieki medycznej potrzebujesz dodatkowych usług, takich jak na przykład dentysta, zastanów się nad wykupieniem dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego (Anvullende verzekering).
Więcej informacji: Zorginstituut Nederland.
Zawierając umowę o pracę w Holandii możesz uzgodnić ze swoim pracodawcą okres próbny. Jest to swego rodzaju okres wprowadzający. W tym czasie Ty i Twój pracodawca możecie ze skutkiem natychmiastowym rozwiązać umowę o pracę. W zależności od umowy o pracę okres próbny w Holandii może trwać maksymalnie 1 miesiąc lub 2 miesiące.
Okres próbny może trwać maksymalnie 1 miesiąc w przypadku:
- umowy na czas określony trwającej dłużej niż 6 miesięcy, ale krócej niż 2 lata;
- umowy na czas określony bez terminu zakończenia.
W przypadku umów na czas określony mogą obowiązywać inne zasady dotyczące okresu próbnego. Jest to możliwe na przykład wtedy, gdy jest to określone w układzie zbiorowym pracy (CAO).
Okres próbny może trwać maksymalnie 2 miesiące w przypadku:
- umowy na czas nieokreślony;
- umowy na czas określony na okres 2 lat lub dłużej.
W przypadku umowy na czas określony na okres 6 miesięcy lub krótszy pracodawca nie może żądać okresu próbnego.
Poniżej znajdziesz informacje na temat, jak zgłosić zmianę miejsca zamieszkania w Holandii, w zależności od tego, dokąd się przeprowadzasz, czyli zmienić meldunek w Holandii.
Zmiana miejsca zamieszkania w obrębie tej samej gminy
Zgłoś nowy adres w swoim urzędzie gminy.
Możesz to zrobić: maksymalnie 4 tygodnie przed lub nie później niż 5 dni po przeprowadzce.
Do zgłoszenia zmiany miejsca zamieszkania potrzebujesz:
ważny dowód tożsamości wszystkich członków rodziny chcących się zameldować,
umowę najmu lub umowę kupna mieszkania w Holandii,
w przypadku braku umowy najmu, jeśli mieszkasz u kogoś, musisz okazać pisemne oświadczenie tej osoby, że u niej mieszkasz oraz kopię dowodu tożsamości tej osoby.
Po zgłoszeniu zmiany zostaniesz automatycznie wyrejestrowany ze starego adresu.
Przeprowadzasz się do innej gminy
Zgłoś nowy adres w urzędzie gminy, na której terenie będziesz mieszkać.
Możesz to zrobić: maksymalnie 4 tygodnie przed lub nie później niż 5 dni po przeprowadzce.
Do zgłoszenia zmiany miejsca zamieszkania potrzebujesz:
ważny dowód tożsamości wszystkich członków rodziny chcących się zameldować,
umowę najmu lub umowę kupna mieszkania w Holandii,
w przypadku braku umowy, jeśli mieszkasz u kogoś, musisz okazać pisemne oświadczenie tej osoby, że u niej mieszkasz oraz kopię dowodu tożsamości tej osoby.
Po zgłoszeniu zmiany gmina automatycznie wyrejestruje cię ze starego adresu.
Wyprowadzasz się z Holandii do Polski
Jeśli jesteś rezydentem zameldowanym w Holandii:
Zamierzasz mieszkać poza Holandią dłużej niż 8 miesięcy w ciągu roku lub wyprowadzasz się na stałe z Holandii? W takim przypadku należy wymeldować się z gminy w Holandii, w której mieszkasz. Te 8 miesięcy nie musi następować po sobie. Dotyczy to również np. sytuacji, gdy dwa razy w roku zamierzasz mieszkać poza granicami Holandii na okres pięciu miesięcy. Nie ma znaczenia, czy posiadasz swój dom w Holandii.
Zgłoś to w urzędzie gminy, w której mieszkasz.
Zrób to nie wcześniej niż 5 dni przed datą wyjazdu za granicę.
W trakcie zgłoszenia musisz podać swój nowy adres za granicą. Jeśli nie masz jeszcze stałego adresu za granicą, musisz podać swoje pierwsze miejsce zamieszkania za granicą (na przykład adres hotelu, rodziny lub znajomego).
Zostaniesz wpisany do rejestru nierezydentów.
Zachowujesz swój numer BSN. W razie ponownego przyjazdu do Holandii nie będziesz musiał występować o nowy numer BSN.
Jeśli jesteś tutaj tymczasowo i nie jesteś zameldowany w urzędzie gminy: nie musisz nic robić.
Chcesz ponownie zamieszkać w Holandii
Zamelduj się w gminie, w której mieszkasz w ciągu 5 dni od przyjazdu do Holandii.
Warto wiedzieć:
To jak zgłosić zmianę miejsca zamieszkania w Holandii zależy od danej gminy. Możesz to zrobić:
przez stronę internetową urzędu gminy za pomocą DigiD,
pisemnie lub
osobiście.
Po zgłoszeniu zmiany miejsca zamieszkania gmina automatycznie przekaże twoje dane do odpowiednich instancji, takich jak urząd skarbowy, fundusze emerytalne, bank ubezpieczeń społecznych (SVB) czy ubezpieczyciele zdrowotni.
Urlop macierzyński w Holandii trwa conajmniej 16 tygodni. Jako kobieta w ciąży masz prawo do od 4 do 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego i co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Sama możesz decydować, kiedy pójdziesz na urlop macierzyński. Jednak nie później niż na 4 tygodnie przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu.
Przed porodem przysługuje ci urlop i zasiłek macierzyński ciążowy, który rozpoczyna się od 6 do 4 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 6 a 4 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Jeśli wykorzystasz mniej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego ciążowego, pozostałość zostanie doliczona do urlopu porodowego.
Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego porodowego. Masz jednak obowiązek skorzystać z co najmniej 6 kolejnych tygodni urlopu zaraz po porodzie. Pozostałą ilość dni możesz rozłożyć w czasie 30 tygodni. Należy omówić to z pracodawcą w ciągu 3 tygodni od rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego porodowego.
Jeśli jesteś w ciąży mnogiej, masz prawo do co najmniej 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego ciążowego ustalasz samodzielnie na 10 do 8 tygodni przed dniem następującym po wyznaczonym terminie porodu. Te 2 tygodnie, pomiędzy 10 a 8 tygodniem nazywane są okresem elastyczności. Po porodzie masz prawo do co najmniej 10 tygodni urlopu macierzyńskiego porodowego. Jeśli zdecydujesz się kontynuować pracę w okresie elastyczności lub urodzisz przed wyznaczonym dniem porodu, niewykorzystane dni urlopu macierzyńskiego ciążowego zostaną doliczone do urlopu macierzyńskiego porodowego. Gdy urodzisz dzieci w późniejszym terminie niż ten wyznaczony, twój urlop macierzyński ciążowy zostanie przedłużony aż do momentu porodu. Tym samym twój urlop macierzyński łącznie będzie trwał dłużej niż 20 tygodni.
Te same zasady dotyczą kobiety prowadzące działalność gospodarczą. W miejsce zasiłku macierzyńskiego otrzymują one Świadczenie ZEZ bezpośrednio od UWV.
Gdy po porodzie Twoje dziecko przebywa dłużej niż 7 dni w szpitalu, twój urlop macierzyński w Holandii może zostać przedłużony (o maksymalnie 10 tygodni). Poinformuj o tym swojego pracodawcę i poproś szpital o zaświadczenie. W tym zaświadczeniu powinna być podana informacja, że twoje dziecko przebywa w szpitalu i jak długo. Powinno ono również zawierać twoją datę urodzenia i numer BSN. Zaświadczenie przekaż pracodawcy, a on następnie prześle je do UWV. Gdy zasiłek macierzyński w Holandii otrzymujesz od UWV bezpośrednio, gdyż przed ciążą nie pracowałaś i otrzymywałaś zasiłek chorobowy lub dla bezrobotnych, prześlij UWV wypełniony formularz ‘Aanvragen verlenging WAZO-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’ razem z zaświadczeniem ze szpitala. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą należy przesłać formularz ‘Aanvragen verlenging ZEZ-uitkering bij ziekenhuisopname van uw pasgeboren kind’, jak również zaświadczenie ze szpitala.
UWV sprawdzi o ile dni twój urlop może być przedłużony i zawiadomi Ciebie o swojej decyzji.